Toelichting bij de nieuwe Europese regels inzake short selling

Sinds 1 november 2012 is de Europese short selling-verordening van kracht. Short selling is een beleggingstactiek. Als u omvangrijke shortposities heeft op ondernemingen of overheden en die aandelen of publieke schuldinstrumenten zullen in waarde zakken, dan moet u dit voortaan melden aan de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). U moet shortposities in ondernemingen ook openbaarmaken bij het overschrijden van bepaalde drempelwaarden.

Beleggingstactiek

Short selling of short gaan is het verkopen van financiële instrumenten (aandelen en obligaties) die u bij het aangaan van de transactie niet in uw bezit heeft. Bij de vereffening van de transactie - op de beurs meestal drie dagen later - moet u de verkochte instrumenten leveren.

Er zijn 2 varianten: de verkoper kan vooraf een dekking voorzien in welk geval het gaat om 'covered' (ingedekt) short selling; het verkopen van aandelen zónder die te kunnen leveren heet 'naked' (ongedekt) short selling. Bij beide varianten  speculeert de shortseller op een daling van de beurskoers. Men wil eerst tegen een hoge prijs verkopen om later op de markt de financiële instrumenten tegen een lagere koers te kunnen aankopen.

De grens tussen speculatie en markmanipulatie is soms vaag. Sinds de financiële crisis in 2008 is het 'naked' shorten van de instrumenten van sommige financiële instellingen (Dexia NV, Ageas NV (ex-Fortis), KBC Groep NV en KBC Ancora Comm.VA) daarom verboden. Aanvankelijk was dit een tijdelijk verbod maar die maatregel kreeg een permanent karakter door het koninklijk besluit van 22 september 2009 (BS 24 september 2009). Dit besluit voorziet ook in een rapporterings- en openbaarmakingsplicht voor covered shorten.

Verordening (EU) nr. 236/2012 van 14 maart 2012

Om de negatieve effecten van naked short selling aan banden te leggen, heeft ook de Europese Unie in 2011 regelgeving terzake ingevoerd. Maar die regelgeving miste zijn doel omdat het verbod niet in alle EU-lidstaten gold en een gemeenschappelijke regelgeving ontbrak.  Daarom nam de Raad van de Europese Unie op 21 februari 2012 een verordening op short selling aan. Die verordening is sinds 1 november 2012 rechtstreeks van kracht in alle Lidstaten van de Europese Unie.

Meldplicht en openbaarmaking van shortposities

In België is short selling van financiële aandelen niet langer verboden. Zoals vóór 12 augustus 2011 al het geval was, blijven er wel beperkingen gelden voor naked short sellers die actiemiddelen gebruiken die overeenkomen met de Europese verordening. De verordening bevat een 'locate rule' op grond waarvan personen die aandelen verkopen zonder die te bezitten of geleend te hebben, bepaalde maatregelen moeten treffen zodat ze redelijkerwijze mogen verwachten dat de verkochte aandelen tijdig worden geleverd.

Beleggers die omvangrijke shortposities hebben op ondernemingen of overheden en menen dat die aandelen of publieke schuldinstrumenten in waarde zullen zakken, moeten dit nu melden aan de bevoegde financiële toezichthouder. In België moeten de meldingen gebeuren aan de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA), Toezicht op de financiële markten, t.a.v. de heer Erwin Zeerards, Congresstraat 12-14 te 1000 Brussel (fax +32 2 220 59 03). Meldingen kunnen per e-mail worden verstuurd naar info.fin@fsma.be, maar moeten per post of per fax worden bevestigd.

Als uw shortposities in ondernemingen gelijk zijn aan of meer bedragen dan 0,5% van het geplaatste aandelenkapitaal, moet u ze ook openbaar maken. Die openbaarmakingsdrempel wordt aangevuld met bijkomende drempels met een interval van telkens 0,1%. U kan het overzicht van de openbaargemaakte shortposities met dagelijkse updates raadplegen op de website van de FSMA (www.fsma.be).