Strijd tegen sociale fraude: kent u het Dolsis-project?

In het kader van de begroting heeft de regering nieuwe extra maatregelen opgenomen om de fraude te bestrijden. Dit pakket maatregelen moet 216 miljoen euro extra opbrengen in 2013. De regering wil evenveel uit de sociale als uit de fiscale fraudebestrijding halen. Dolsis is een nieuwe elektronische toepassing die moet zorgen voor een betere preventie en detectie van sociale fraude.

Inbreuken  op sociale wetgeving

Sociale fraude is iedere inbreuk op een sociale wetgeving die tot de bevoegdheid van de federale overheden behoort.  Typische voorbeelden zijn zwartwerk, onrechtmatig genieten van uitkeringen, niet-naleving van de reglementering inzake tewerkstelling (bv. van vreemde arbeidskrachten). Sociale fraude leidt tot concurrentievervalsing en tot inkomstenderving voor de staat en in het bijzonder voor de sociale zekerheid. Tot nu waren de RSZ-gegevens voor sommige overheidsinstellingen het ontbrekende puzzelstuk bij het samenstellen van fraudedossiers. Het combineren van de eigen gegevens met die van de RSZ moet ervoor zorgen dat overheidsinstellingen een nieuwe tool in de strijd tegen fraude in handen krijgen.

Toegang tot de gegevens van de RSZ

Dolsis is een initiatief van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid (KSZ). Via deze applicatie krijgen overheidsinstellingen een directe toegang tot de gegevens van de RSZ.  Alleen bepaalde medewerkers van federale, regionale en communautaire diensten die bevoegd zijn voor de verschillende verificaties om fraude tegen te gaan, hebben toegang tot de applicatie. De toegang gaat dus gepaard met strenge veiligheidsvoorschriften om de privacy van burgers en van uw onderneming te garanderen. De nieuwe databank werkt via een principe van 'selfservice': overheidsinstellingen kunnen de RSZ-gegevens in real time consulteren en moeten geen omweg maken via een andere overheidsinstantie. Ze moeten dus niet langer zelf een user interface ontwikkelen wat duur en ingewikkeld is.

In Dolsis worden volgende gegevens zichtbaar: de persoonsgegevens van werknemers (uit het Rijksregister en de databanken van de KSZ); een profiel van de werkgevers; de arbeidsrelaties (Dimona); lonen en prestaties van werknemers (DmfA); en gegevens over buitenlandse arbeid in België (Limosakadaster). Het toepassingsveld is heel ruim. De verschillende overheden die bijvoorbeeld subsidies uitkeren, kunnen via Dolsis nagaan of de subsidieaanvraag gerechtvaardigd is.

Overige maatregelen voor betere preventie van sociale fraude

De extra maatregelen voor de sociale fraudebestrijding steunen op het Actieplan Fraudebestrijding 2012-2013. Die aanpak moet vooral ontradend werken. Een kort overzicht van de wijzigingen die de regering wil doorvoeren op het vlak van een betere preventie van sociale fraude.

De huidige regeling van beëindigingsvergoedingen is bijzonder complex. Een nieuwe regeling wil een uniforme behandeling van alle ontslagvergoedingen, zowel wat de erop verschuldigde bijdragen als wat de cumulatie met sociale uitkeringen betreft.

De illegitieme toegang tot het zelfstandigenstelsel zal moeilijker worden. Buitenlanders die zich hier als zelfstandige willen vestigen, moeten bij de sociale verzekeringsfondsen een specifiek attest aanvragen om een verblijfsvergunning te kunnen krijgen. Dat attest wordt soms misbruikt om een verblijfsvergunning en indirect een leefloon van het ocmw te krijgen. Om die praktijken te voorkomen, vraagt het sociale verzekeringsfonds nu al om een vragenlijst in te vullen aan wie het specifiek attest vraagt. De maatregel wordt verder versterkt. De aanvrager moet de vragenlijst binnen de 15 dagen volledig invullen, dateren en ondertekend terugbezorgen. Gebeurt dat niet correct, dan zal het sociale verzekeringsfonds de aansluiting tot het zelfstandigenstelsel ambtshalve schrappen.

Sinds 1 april 2010 moet elke zelfstandige zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds op de eerste dag van zijn activiteit. Per kwartaal betaalt hij sociale bijdragen aan het fonds waardoor hij recht heeft op gezinsbijslagen, ziekte-, moederschaps- en invaliditeitsverzekering, pensioen en faillissementsverzekering. De zelfstandige geniet die rechten meteen van bij zijn aansluiting bij het fonds, ook zonder al bijdragen te hebben betaald. Starters zonder vaste verblijfplaats in België zullen hun eerste bijdrage verschuldigd zijn binnen dezelfde termijn die momenteel geldt (einde van het eerste kwartaal met mogelijkheid van uitstel). Socialezekerheidsrechten, vooral geneeskundige verzorging en gezinsbijslagen, zullen echter pas vanaf de eerste effectieve betaling worden geopend. Bij  een frauduleuze aansluiting zal de genieter een administratieve geldboete en de achterstallige eerste bijdrage moeten betalen.